Deze uitspraak
kwam van Leone Buyse
een Amerikaanse fluitist
met Nederlandse wortelen
die een masterclass gaf
lang geleden
toen ik nog
student was.

De zin
maakte enorme indruk.

Wie
werkt er het hardst
in de muzieklessen
die wij geven?
Wie doet het denkwerk?
Wie komt met de ideeën?
Wie verzint de oefeningen?
Wie interpreteert de muziek?

In onze pogingen
om prachtig
en verstandig
les te geven
maken we de leerling
soms
onbedoeld
passiever
dan we zouden willen…

Wat was er eerst
de stoel
of een mijmering over
de stoel?

Of misschien
ontstond de stoel
gaandeweg
een experiment
een probeersel
een doen
maken
en daardoor
ontstonden
als vanzelf
nog meer
nieuwe ideeën
en gedachten
ontstond iets concreets…

Wat was er eerst?
die mooie melodie
of een mijmering over
die mooie melodie?

Of misschien
ontstond de melodie
gaandeweg
een ongemerkt neuriën
een flard van klank
innerlijk zingen
en daardoor
ontstonden
als vanzelf
nieuwe ideeën
en gedachten
ontstond muziek…

Verbeeldingskracht +
doen +
nadenken =
creativiteit
de bron van
ja
van alles

Uhmmmm
er was iets
met kunstonderwijs
en het ontwikkelen
van creativiteit.
Help me even…

Ik ben ontzettend blij
met de mogelijkheden
die ‘de telefoon’
mij biedt
bij het lesgeven.

Ten eerste: Contact
Bij de jongste leerlingen
een whatsappgroepje
van leerling + ouders + docent
zodat iedereen
van alles op de hoogte is.

Daarnaast: Kijkje in de keuken
Met filmpjes
en foto’s
van bijzondere momenten
in de les.

En natuurlijk: Hulp bij thuiswerk
Filmpjes van oefeningen
door mij of de leerling
audiofragmenten
foto’s van voor en na
et cetera
om de leerling te helpen
bij het oefenen.

En: Inspiratie
Zo eenvoudig
een mooi filmpje van YouTube
een link naar Spotify
achtergrondinformatie
of wat dan ook maar
ter lering ende vermaeck…

Hoe deden we dat eigenlijk
vóór de komst van de
slimme telefoon?

Tja.
Om diverse redenen heb ik
werkelijk waar
problemen
met dit begrip.

Ten eerste
bestaan er
wat mij betreft
geen problemen
als we
het hebben over
leren.

Wel veel wat
we nog niet kunnen
uitdagingen
mysteriën
puzzels
schatkaarten
maar…
geen problemen.

Ten tweede
verbeeldt dit
om de een of andere
reden
de kijk die wij hebben
op het oefenen
van onze leerlingen.

Ze zouden
in staat moeten zijn
om zelf
alle lastigheden
op te lossen
en hun eigen spel
te verbeteren.

Ik vroeg de Master Educatie
studenten
hoe oud ze waren
toen ze dit konden.

Hun antwoord:
‘Only recently…’

Het wordt tijd
voor een andere kijk
op oefenen…

Een collega
maakte mij attent
op de ‘afdronk’ van
het musiceren.

Niet alleen vantevoren en tijdens
het spelen
de muziek ervaren
maar ook
na afloop
nagenieten van
de muzikale nasmaak…

‘Het is alsof,’
zo vertelde hij,
‘mijn hele dag anders is
als ik start
met een uur studeren.’

Een andere ‘state of mind’
ons brein
is
actiever
creatiever
prettiger
gevoeliger
effectiever
ontvankelijker
dankzij
het maken van muziek.

Muzikale focus
innerlijke
klanken
verbeeldingskracht
breingolven…

Sinds ons gesprek
gebruik ik zijn ervaring
als argument
naar mijn leerlingen
om te experimenteren
met eerst oefenen
alvorens ze aan
hun huiswerk beginnen.

Hun reacties zijn
verbazingwekkend eensluidend…

Op de fiets
van a
naar z
je hoeft je
niet bezig te houden
met het moment
zelf
het fietsen
de route
het landschap
het mag wel
maar hoeft niet

Als we musiceren
hoeft dat
wel
omdat we het publiek
willen
laten meegenieten
van de fietstocht
Niet alleen van begin
naar eind
maar van begin
tot eind
inclusief
alles daar tussenin

Het publiek
in de zaal
op afstand
naar ons kijkend
naar ons luisterend
meefietsen
alsof ze zelf
ook fietsen
net echt fietsen
imaginair fietsen
hemelfietsen
klankfietsen

Waar komt
bij onze leerlingen
toch
die universele gewoonte
vandaan om bij
iedere – kleine of grotere – vergissing
‘sorry’ te zeggen?

Oeps, sorry
Oh nee, sorry
Oh foutje, sorry
Oh bah, sorry
Sorry
Sorry dat ik zo vaak sorry zeg…
Sorry…

Wij hoeven niets te doen,
de leerling
pijnigt zichzelf
doorlopend
met venijnige steekjes
vol kritiek…

Jammer,
want in een leerproces
hoeven wij
– leerling en docent –
niet negatief te zijn:
de leerling kan iets nog niet.

Door sorry te zeggen
straft de leerling
zijn gebrek aan
neurale connectiviteit af
in plaats van zichzelf
meer geduld en tijd
te gunnen.

Daarom is
sorry
in mijn lessen ‘verboden’
12 x sorry = zelfgebakken appeltaart.

Een succesvolle
strategie:
die appeltaart
laat jammergenoeg
nog steeds
op zich wachten…