Wat ik als muziekstudent zo lastig vond was het leren zelf
Het leek me al dan niet te overkomen soms direct soms schijnbaar nooit soms wel maar alleen alsdan bijvoorbeeld als de omstandigheden gunstig waren het brein en ik gefocust…
Begrijpen wat leren is in de hersenen een biologisch proces een groeiproces van cellen en uitlopers bood mij troost en begrip en geduld
In mijn boek daarom daarover veel meer maar voor nu een klein stukje uit pagina 28
In de muziek (Over musiceren, studeren en het brein) Wieke Karsten Amsterdam University Press
Deze oefening (pagina 122) heb ik bedacht om leerlingen te laten ervaren hoe ze timing kunnen studeren
Timing van diverse ritmes – hoe voelt het verschil tussen een triool en vier 16-en – maar ook de muzikale richting voelen binnen zo’n sliert naar een noot toe
Varieer ook met ‘waarnaartoe’ dus niet steeds naar de lage noot maar juist naar een hoge
Ga eens van boven naar beneden varieer met de volgorde of…
Verzin vooral heel veel meer variaties op ditzelfde thema voel de puls voel de cadans kruip in de muziek geniet…
Veel speel- en lesgeefplezier gewenst!
Wieke Karsten In de muziek Amsterdam University Press 2019
In deze vreemde tijden waarbij vooruitkijken geen zin lijkt te hebben maken we pas op de plaats
Thuis muziek oefenen was altijd al een ietwat onderbelicht onderwerp in veel muzieklessen maar nu extra belangrijk vanwege het online gebeuren waarbij de zelfstandigheid van de leerling opeens overduidelijk voorop komt te staan
Mijn boek In de muziek (augustus 2019) is dus eigenlijk precies op tijd verschenen
Vandaar de komende weken passages ter inspiratie ter leering ende vermaeck…
Bijvoorbeeld deze oefening op pagina 109 bij een van de hoofdstukken over het werken aan interpretatie:
Muziek onderdeel laten worden van het dagelijks leven van onze leerlingen is het thema van deze serie blogs
Een collega gaf een ongelooflijk eenvoudig maar ook ongelooflijk krachtig idee: ‘Ik moedig mijn jonge leerlingen aan om regelmatig een spreekbeurt te houden in hun klas over iets dat met hun muziekmaken te maken heeft
Dat kan zijn over hun hobby in het algemeen over hun instrument in het bijzonder over een componist hun jeugdorkest of wat dan ook maar…’
Zo’n voorstel zo’n aanmoediging van de docent – niet alleen nadat de leerling er zelf mee is gekomen maar juist vantevoren – kan een wereld van verschil maken…
Er is een enorm verschil tussen leerlingen die opgroeien in een gezin mét muziek of in een gezin zónder muziek
Het gaat dan, bijzonder genoeg niet alleen om spelende of zingende familieleden maar vooral om de vraag hoe belangrijk muziek is in het dagelijks leven van het gezin waar de leerling opgroeit
De hersenen van een kind worden ook muzikaal bedraad terwijl het kind zelf nog niet speelt maar wel luistert naar beweegt op en geniet van muziek, live gespeeld of van audio en/of video
In een gezin waar muziek niet alleen achtergrondgeruis is maar waar ook werkelijk genoten wordt waar over muziek gesproken wordt verwonderd wordt gelachen wordt
Alleen dat al is het startpunt van de muzikale bedrading van het brein van de leerling
Wij docenten kunnen de ouders van onze leerlingen daar bewust van maken hen meenemen in dit ontwikkelingsverhaal speellijsten doorsturen en hen vragen bepaalde muziek niet eenmaal maar vaak, vaker en nog vaker af te spelen
De ouders aanmoedigen samen met hun kinderen naar muziek te luisteren naar musici te kijken naar concerten te gaan persoonlijke verhalen te vertellen over het belang van muziek in hun eigen leven…
Om het moment voor te zijn dat kinderen overwegen te stoppen maar ze juist zover te krijgen dat ze blijven musiceren ook na die soms verwarrende overstap van basisschool naar middelbare blijkt dat, uit onze eigen ervaringen én uit wetenschappelijk onderzoek, het nodig is dat muziek stevig wordt ingebed in het dagelijks leven van de leerling
Zodat muziek steeds meer onderdeel wordt van zijn of haar eigen ontluikende identiteit
Zodat muziek steeds meer onderdeel wordt van zijn of haar sociale leven in en/of buiten de lagere en middelbare school
Zodat de keuze om door te gaan of om te stoppen een eigen keuze is werkelijk gebaseerd op de intrinsieke motivatie van de leerling zelf
Wat en hoe kunnen wij bijdragen aan het invlechten van muziek in het dagelijks leven van onze leerlingen?
Omdat dit zo’n mooi onderwerp is weer eens een serie blogs waarbij jullie input van harte, harte welkom is
Lesgeven is het doorgeven van onze eigen liefde voor muziek
Lesgeven is het doorgeven van onze eigen expertise en vaardigheden
Lesgeven is het doorgeven van onze eigen ervaringen en gereedschapskist om een leerling door diens soms lastige maar ook bijzondere leerweg te loodsen
Maar lesgeven is nog zoveel meer…
Samen muziek maken samen lachen samen verwonderen samen ontroerd raken samen mopperen samen een fundament leggen van kracht en weerbaarheid van veerkracht en creativiteit van samen groeien samen ouder worden samen wijzer worden samen veranderen
Als docent kunnen we zoveel meer zijn dan slechts een doorgeefluik…
In ons lesgeven reageren we – bewust of onbewust – op hoe we zelf ooit les hebben gehad
Bepaalde aspecten vonden we prima die houden we er bewust of onbewust in
Andere aspecten passen we bewust of onbewust aan omdat we menen dat het effectiever sneller leuker vollediger artistieker dieper inhoudelijker zou kunnen dan hoe wij dat ooit zelf hebben ervaren
Sommige dingen hebben we gemist en voegen we nu toe
Andere dingen hebben we gemist als kiespijn en laten we nu weg
Het zou interessant zijn om vanuit vogelperspectief naar ons eigen lesgeven te kunnen kijken
Om te zien wat en hoe onze leerlingen onze studenten in hun toekomst wellicht anders beter dan zelf zouden doen…
‘Met vallen en opstaan’ maakt het brein nieuwe verbindingen voor ieder nieuw leerproces veel heel veel uitprobeersels exploreersels nògnietkunsels tot een vaardigheid steviger sterker en stabieler wordt
‘Met vallen en opstaan’ is een prachtig spreekwoord mooier dan de niet-Nederlandse variant trial and error wat doet denken aan ‘fouten’ en ‘mislukkingen’ en misschien wel aan ‘falen’
In een leerproces kunnen we – vanuit de hersenen bezien – simpelweg niet falen of fouten maken of mislukken we kunnen iets wèl of nòg niet
Ik wens een ieder fijne feestdagen en een nògnietrijk 2020!
Illustratie Erik Visser RaafWes – grafisch ontwerp
